Hay Janssen
Hay Janssen

Onze doorgewinterde veiligheidskundige met jarenlange ervaring op het gebied van RI&E's, machineveiligheid en veiligheidsbeleid. Zijn sterke punten zijn het verbeteren van veiligheidsgedrag bij organisaties en het vaststellen van structuren, procedures en werkvoorschriften. Daarnaast weet hij als auditor alles van managementsystemen. Hay is gecertificeerd Hoger Veiligheidskundige (HVK met registernumer 36554)

brandweer in actie

De koude RI&E van de brandweer

De koude RI&E is een onderdeel van de totale RI&E bij de brandweer. De koude RI&E heeft betrekking op alle activiteiten/locaties in en rondom de kazernes die niet met een uitruk te maken hebben en richt zich voornamelijk op huisvesting, werkplekken en arbeidsmiddelen.

Hoe voer je een koude RI&E uit?

De koude RI&E kan worden uitgevoerd met of op basis van de ISAB-II methode. ISAB staat voor Inventarisatie Systeem Arbeidsomstandigheden Brandweer. Deze methode is een handig hulpmiddel bij het uitvoeren van een koude RI&E, het omvat alle relevante onderwerpen (opgedeeld in 32 modules) en is specifiek toegesneden op de brandweer. Ben je verplicht deze methodiek te volgen? Nee, maar omdat de methode wordt erkend door o.a. de Inspectie SZW is het wel aan te raden de koude RI&E hierop te baseren.

Wat omvat een koude RI&E?

  • Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij de brandweer.
  • Beleid, organisatie, procedures, richtlijnen en voorschriften.
  • Bedrijfshulpverlening.
  • De gebouwen: werkplekken, binnenklimaat, huisvesting
  • De arbeidsmiddelen: machines, gereedschappen en werktuigen.
  • Het gedrag: o.a. orde en netheid.
  • PSA: welzijn, werkdruk, ongewenste omgangsvormen
  • De samenwerkings- en overlegvormen van de werkgever, werknemer, vrijwilliger en externe deskundigen
  • Fysieke belasting, gevaarlijke stoffen, geluid, straling, elektrische veiligheid
  • Instructie, opleiding en voorlichting
  • (rapportage en evaluatie van) oefening/training en repressief optreden
  • Gebruik en onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen
  • Inspecties, keuringen, onderhoud

Een RI&E omvat een aantal stappen, en een koude RI&E dus ook. Vanzelfsprekend dienen alle locaties te worden bezocht, waarbij bij voorkeur de verantwoordelijke commandant het bezoek begeleidt. Hij beoordeelt ook het eerste concept van de rapportage.

Mogelijke stappen bij het uitvoeren van de koude RI&E:

  1. Documentatie- en beleidsbeoordeling.
  2. Overleg met management om specifieke aandachtspunten en doelstellingen van de RI&E vast te stellen.
  3. Overleg met de personeelsvertegenwoordiging.
  4. Bezoek aan locaties en overleg met sleutelfiguren per locatie.
  5. Opstellen conceptrapportage en het bespreken hiervan met betrokkenen en de OR.
  6. Definitief maken van de rapportage nadat de personeelsvertegenwoordiging heeft ingestemd.
  7. Opstellen van het plan van aanpak, overkoepelend en per locatie.

Welke valkuilen zijn er bij de uitvoering van de koude RI&E?

Er zijn een aantal valkuilen bij het uitvoeren van de koude RI&E. Een daarvan is een (te) lange doorlooptijd van het project. Zaken zijn dan al verouderd voordat leidinggevenden ermee aan de slag gaan. Je moet een manier vinden om gefaseerd te werk te gaan en tegelijkertijd jaarlijks het beleid te toetsen. Risicovolle locaties krijgen als eerste een RI&E, en overkoepelend worden tegelijkertijd al acties uitgezet bij de minder risicovolle locaties.

Een tweede valkuil is de sterk hiërarchische structuur binnen de brandweerorganisatie. De kans is groot dat een RI&E in de conceptfase blijft liggen omdat leidinggevenden niet weten hoe ze in de lijn met alle actiepunten om moeten gaan. Hier moet je op de een of andere wijze doorheen weten te breken.

Als laatste willen we het grijze gebied noemen dat tegen de uitruk aanligt – oefeningen. Bij een oefening geldt de Arbowet, maar de oefening moet toch realistisch zijn. Hoe ga je daarmee om en hoe inventariseer je op een goede wijze de risico’s die gelden tijdens oefeningen?

Hoe kun je de koude RI&E actueel houden?

Een RI&E actueel houden is best lastig. En wat is precies actueel? Het actueel houden valt of staat ten eerste bij een goed en overzichtelijk plan van aanpak. geen papieren tijger, maar een duidelijk actiepuntenoverzicht waar de uitvoerende verantwoordelijken en actiehouders duidelijk zijn en aangesproken kunnen worden op hun acties. Leg de verantwoordelijkheid voor het totale overzicht van de RI&E(s) bijvoorbeeld neer in een gezamenlijke Arbocommissie, dan blijven verschillende partijen in het bedrijf betrokken. Zie voor meer informatie ook https://www.ifv.nl/kennisplein/arbeidsveiligheid-rie.

Managementcyclus

In de managementcyclus van de regio dient men daarnaast minimaal jaarlijks te toetsen of de koude RI&E nog voldoende actueel en volledig is. Ook is het van belang om de RI&E aan te vullen bij veranderingen, zoals de aanschaf van nieuwe arbeidsmiddelen of nieuw- of verbouw van kazernes.

In een volgend blog ga ik in op de uitvoering van de warme RI&E van de brandweer.